OYUN ÇOCUĞUNUN
BESLENMESİ
Oyun çocuğu
beslenmesinde temel ilke büyüme ve gelişme özelliklerine uygun çeşidi ve
miktarı seçerek hazırlamak, iyi beslenme
alışkanlıkları kazandırmaktır. Bu dönem çocukların yemeklerinde çok az yağ,
tuz, şeker kullanılmaktadır. 0-6 yaş çocuğunun beslenmesi tamamen ebeveynin
sorumluluğundadır. Anne çocuğun doğumundan itibaren gelişim özelliklerine
ihtiyaçlarına ve sağlık koşullarına uygun beslemelidir. Çünkü beslenme çocuğa
bırakılırsa çocuklar tek tip beslenmeyi tercih ederler.
Yetersiz ve
dengesiz beslenen çocuklar yaşıtlarından geri kalırlar. Bu çocukları fiziksel,
zihinsel ve ruhsal açıdan olumsuz etkiler. Beslenme yeterli olduğunda bu
yaşlarda son derece önemli olan beyin gelişimleri olumlu etkilenir. Sağlıklı
beslenme okulda yeni şeyler öğrenirken dikkatlerini vermeleri,denileni
anlamaları, anlatmada başarılı olmaları
için gereklidir. Beslenmeleri yeterli olduğunda başarılı olurlar. Okulda
başarılı olduklarında kendilerine güvenleri artar ve mutlu olurlar.
Oyun Çocuğu Döneminde
Yeme İçme Davranışlarının Düzenlenmesinde Dikkat Edilecek Hususlar
Anne-Baba, kardeşler bu yaş grubu
çocuklar için en iyi birer modeldir. Yemek alışkanlığı geliştirilmesinde en
etkili ortam aile sofrasıdır.
-
Çocukların bu dönemde yiyecek tüketimleri günlük
olarak değişmektedir. Bazı günler az bazı günler fazla yemeleri bu yaş grubunun
özelliklerindendir.
- Çocuğun yeme alışkanlıklarını olumsuz etkileyen
ebeveynlerin yemek ısrarları, yemek bitirme zamanı için baskı uygulama, ödüllendirme,
ceza verme gibi yemek yeme davranışlarını olumsuz olarak etkiler.
- Çocuğun beslenmesinde besin çeşitliliği
sağlanmalıdır. Değişik yemek çeşitlerine alıştırılmalı ve bu konuda ebeveynler
örnek olmalıdır.
- Çocuklar düzenli ve öğün atlamadan beslenmelidir.
Öğünler dışında abur cubur yenmesine izin vermemek gibi önlemlerle çocuğu düzenli bir beslenme programına
alıştırmalıdır.
- Çocuğun gelişimi için kendi kendine yemek yeme
alışkanlığı kazandırılmalıdır. Yiyecekleri tabağına ihtiyacından fazla konulmamalıdır.
- Çocuğun gerek sağlıklı beslenme alışkanlığı
kazanması, gerek büyüme ve gelişmesini tamamlayabilmesi için kendisine tüm
besin gruplarından besinlerin uygun pişirme yöntemleri ile sunulması ve öğün
atlanmadan beslenme çocuğun sağlıklı bir birey olmasının ön koşuludur.
Okul Öncesi Çocuklarda Görülen Beslenme Sorunları
1. Yemek seçme
2. Aşırı yemek yeme
3. Demir eksikliği anemisi
4. Kabızlık
5. Besin alerjileri
6. Besin zehirlenmeleri
PSİKOMOTOR GELİŞİM
Psikomotor gelişim, yaşam boyu devam eden ‘motor’ becerilerde ortaya çıkan davranışların kontrol altına alınması sürecidir. Söz konusu olan davranışlar; duyu organları,zihin ve kasların birlikte çalışması ile ortaya çıkar. Bir anlamda bu davranışların kontrol altına alınmasını sağlayan süreç, ‘psikomotor gelişim’ i ifade eder.
Psikomotor gelişim, fiziksel büyüme ve merkezi sinir siteminin gelişimine paralel olarak organizmanın isteme bağlı hareketlilik kazanması olarak tanımlanır. Bir çocuğun çevresini tanıması ve çevresini yönetme becerisine kavuşma sürecinde ‘motor gelişimi’ son derece önemlidir. Bu süreçte, çocuğun bağımsızlığını tanımasında ve yönetmesindeki rolü de göz ardı edilmemelidir. Bunun yanı sıra çevresine uyum sağlaması ve sosyal faaliyetlerde varlık göstermesi için de ‘psikomotor’ gelişim iyi anlaşılmalıdır. Çocuk için yaptığıher motor hareket, sözsüz iletişim anlamındadır. Motor davranışlar yolu ile dışdünya ile iletişim kurar. Kazandığı her yeni beceri ile de kendi dünyasının genişlemesine ve yeni deneyler yapmasına yardımcı olur.
Büyük kas motor becerileri, aynı zamanda kaba motor beceriler’ veya ‘geniş kasların kullanılması’ diye de anılmaktadır. Emekleme, ayakta durma, yürüme, koşma, salınım, dönme, yuvarlama, zıplama, denge gibi hareketler üzerindeki kontrolü anlatmak için kullanılmaktadır.
Küçük kas motor gelişimi ise; aynı zamanda ‘ince devinimsel beceriler’ olarak da adlandırılabilmektedir. Eli ve ayağı kullanma becerileri ile nesne becerilerini kapsar. Tutma, kavrama, yazma, yırtma, çizme, yapıştırma, kesme gibi beceriler örnek olarak gösterilebilir.
Motor gelişim; çocukların çevre ile iletişim kurmasında, yaşamlarını devam ettirmede önemli yer tutar. Çocuklar, motor becerilerini oyun içerisinde keşfederler. Çocuk, oyun sayesinde diğer biriylerle sosyal iletişime girerek toplum içerisinde sosyalleşir.
Yaratıcılıkları gelişir. Böylece çocuğun kendine olan öz güveni artar, kendini yeterli hisseder ve olumlu benlik kavramı kazanır.
PSİKOMOTOR BECERİLERE YARDIMCI OLACAK UYGULAMALAR
1. El Çırpma: El bilek kullanmayı gerektiren hareketlerde beceri kazanması çocuk için önemlidir. İki el göz koordinasyonunu sağlayabilmelidir. İlk önce çocuk anne babasını taklit eder. Küçük kas gelişimine yardımcı olacak hareketlerdir.
2. Alma Hareketi: Bebeğe bakabileceği bir nesne verilir. Gözleri ve bakışlarıyla nesneyi tanımaya çalışır. Parmakları arasında nesneyi gezdirir. Nesne renkli bir objede oluşuyorsa onu tanımak için ağzına götürür.
3. Bırakma : Nesne renkli bir obje, çıngırak ya da sesli bir oyuncaksa bir süre eliyle oynar sonra bırakır.
4. Fırlatma: Çocuk için her yeni öğrendiği motor becerileri yeni bir deneyimdir. Kas kuvveti, dayanıklılık koordinasyon esneklik ve çeviklik gibi temel unsurları geliştirmek amaçlıdır. Saldırganlığı olumlu yönde kanalize etmeyi sağlamaktadır.
5. Parmak Oyunları : Melodili sesle çocuk uyarılarak oynanır. El bilek kullanmayı öğrenir. El ayak göz koordinasyonu sağlar.
